Enayatullah Maryani houdt zich bezig met schrijven. “Over de bloemen en plantjes maar ook over de minder mooie dingen van het leven, zoals oorlog.” Elke week komt er iemand langs die hem helpt om de kunsten van het vak onder de knie te krijgen. Bovendien is hij één van van de toneelspelers uit ‘Groot Familie’, een toneelvoorstelling vanuit Open School, waarin hun leerlingen kunnen meespelen.
De voorstelling is gedaan en Enayatullah Maryani straalt. Na de complimenten start hij zijn verhaal over hoe hij is begonnen met schrijven. “Ik werd altijd jaloers als ik iemand moest vragen om iets voor mij neer te schrijven. Ik ben vroeger in Afghanistan nooit naar school kunnen gaan, dus ik heb het nooit kunnen leren. Maar ik voelde iets kriebelen. In mijn handen, in mijn hoofd en in mijn hart, en dat moest er uit.”
Broer
“Toen ik in België aankwam, had ik de kans om opnieuw te starten. Dat durfde ik eerst niet.” Die laatste zin klinkt nogal gek uit de mond van zo’n imposant figuur. Al snel merk ik dat Maryani heel verlegen was toen hij hier net was. “Ik was nooit naar school gegaan, hoe kon ik dan ooit gaan studeren in een ander land? Mijn broer, die in Nederland woont, heeft me gezegd dat ik toch moest beginnen met school. Hij gaf me het vertrouwen dat ik nodig had. Hij is de beste leraar die ik ooit heb gehad. Hij zei dat het niets uitmaakt dat ik nog nooit naar school was geweest. Nederlands is mijn moedertaal niet, dus kon ik een nieuwe start maken. Ik begon en ben niet meer gestopt.”
Ondertussen is Enayatullah’s schrijftalent bekend. Organisators vertellen dat hij opnieuw een nieuwe tekst klaar heeft, die weer bijzonder sterk is. Voor de toneelvoorstelling schreef Maryani er ook een, over zijn vader. Die heeft hij niet meer gezien sinds hij in België verblijft. “Ik schrijf over de bloemen of over mijn plantjes. Maar ik schrijf ook over de verschrikkelijke dingen van het leven, zoals oorlog en machthebbers. Ik wil over alles wat ik tegenkom in het leven iets schrijven. Het is een kwestie van gevoelens uiten. Wat er die dag op mijn lever ligt moet er uit. Soms zijn er dagen dat ik geen zin op papier krijg en niet wil slapen voor ik iets heb. Anderzijds zijn er dagen dat mijn inspiratie eruit stroomt.”
Eerste stap
“Buiten schrijven houd ik me ook bezig met schilderen. Dat heb ik even opzij moeten zetten omdat ik te veel tegelijk aan het doen was. Het toneel was de prioriteit. Behalve van een wereld zonder machthebbers, droom ik ervan om acteur te worden”, lacht Maryani enthousiast. “Ik vertelde dat aan een leerkracht op de Open School en zij moedigde me aan het eens te proberen. De school werkt samen met toneelmakers, dus dat kwam goed uit. Eerst durfde ik het ook niet, want mijn Nederlands vond ik niet goed genoeg. Die leerkracht gaf me dezelfde raad als mijn broer: dat ik het gewoon moest proberen. Als je je volledig inzet, kan je alles. Het begin is de moeilijkste stap. Ook bij het schrijven ging het zo. Onder mijn eerste teksten wou ik mijn naam nooit zetten. Nu doe ik dat wel.” De houding die Enayatullah tijdens het gesprek aanneemt, vertoont geen enkel spoor meer van die verlegenheid. Deze man straalt van het vertrouwen en zijn zin in het leven verbergt hij niet. Het is mooi om dit regelmatig te zien, en dat mag. Er is niet mis met gelukkig zijn.
Mijn plant, jouw plant
“Ik heb vroeger veel verloren, maar nu kan ik mezelf opnieuw verrijken en dingen bijleren”, gaat Maryani verder. Ik ben bezig met de rol die ik moet spelen. Deze voorstelling brengen we telkens voor een uitverkochte zaal van zestig man. Dat is niet makkelijk maar wel fijn. Bovendien leer ik er weer nieuwe vrienden kennen die allemaal hun eigen verhaal hebben. Het maakt niet uit welke kleur je hebt, of waar je in gelooft. Ik geloof in Allah, en of jij dat nu doet of niet, dat is mijn zaak niet. Wij kunnen praten met elkaar. Wij hebben allemaal een tong en hersenen gekregen. Wij moeten praten, niet vechten.” We geven elkaar een knuffel, om toch even stil te staan bij de wereld die hij voor zich ziet.
“Mensen uit Europa komen heel eenzaam over. Iedereen lijkt hier zo ingetogen en denkt precies alleen maar aan bezitten.” Enayatullah heeft na zijn optreden een plantje gekregen. Hij vertelt dat het een pannenkoekenplant is en biedt ze aan mij aan. “Ik vind dit een hele mooie plant. Maar waarom zou ik ze moeten bijhouden? Ze is nu van jou”. Ik kan het plantje gewoonweg niet aannemen.
Dank je, moeder
“Wie achttien wordt, kan niet snel genoeg weggaan bij zijn ouders. Ik wil dit zijn en ik wil dat zijn. Ze zullen jaren hun ouders niet zien, dat is erg jammer. Wij zijn toch allemaal mensen onder elkaar? Onze moeders doen zoveel moeite om ons op de wereld te zetten. Negen maanden lang zien zij af voor ons. Je draait je rond in hun buik, je schopt en je doet ze pijn. Dan worden we geboren, wat nog meer pijn doet. Vanaf die dag totdat je groot bent, zorgen zij voor alles. En zij worden gelukkig van alles wat je bereikt. De moeder is de beste acteur die er bestaat, ze speelt haar rol zo goed. Zij zorgt voor je eten, en geeft je drinken. Als je ziek bent is ze er voor jou. Wanneer je uiteindelijk groot bent, laat je haar zomaar achter. Dat is erg.” In het toneel speelt het begrip ‘moeder’ een belangrijke rol. Al was het maar om te beseffen hoe belangrijk zij voor je kan zijn.”
“Ik droom er nog steeds van om te leven in een wereld zonder oorlog. Wat lost een bombardement nu op? Vrouwen zullen sterven, moeders en ook hun kinderen. Hele gezinnen worden vernietigd. Dieren gaan dood, de Aarde gaat helemaal kapot. Als de grote leiders een probleem met elkaar hebben, mogen zij het zelf uitvechten in een boksring. Laat ons nu eindelijk eens mensen bij elkaar zijn die bouwen aan een mooiere wereld.”
Ik bedank Enayatullah voor het gesprek en laat hem verder genieten van deze geslaagde avond. Zijn broer is speciaal naar Antwerpen afgereisd om Enayatullah te zien spelen. Samen vertrekken zij, opgetogen, trots en voldaan naar huis en praten nog wat bij. En ik bel even mijn moeder op om haar te bedanken voor alles.
Geschreven door: Joppe Peeters
Foto door: Joppe Peeters
(Burger)Initiatief: https://www.facebook.com/openschoolantwerpen
