Artino werkte als oorlogsfotograaf voor Reuters. Nu geeft hij seminaries om het vertekend beeld van de oorlog in westerse media bij te schaven. Zijn organisatie “The Syria Campaign” beïnvloedt ’s werelds grootste nieuwsbastions zoals The Washington Post en de BBC. Zijn missie als spreker blijft in se dezelfde als toen hij oorlogsfotograaf was: laat de mensen zien wat er echt gebeurt. “Ze zien alleen oorlog en extremisten, wij proberen te vertellen dat er meer is dan geweld in Syrië.”
Artino daalt de trappen af in het Centraal Station van Antwerpen. Dat gaat moeizaam, want zijn knie draagt de gevolgen van zijn carrière als oorlogsfotograaf in Syrië. Hij zet zich op een bankje in de grote hal van het station en begint zijn verhaal. “Toen ik vijftien jaar was, merkte ik dat er een probleem was met vrijheid in mijn land. Door corruptie was de macht in handen van een beperkte groep mensen. Een simpel voorbeeld: als je brood wil kopen moet je in de rij staan en wachten. Opeens loopt iemand iedereen voorbij en neemt al het brood dat hij wil. Die man heeft de juiste banden met het regime, je kan er niets tegen beginnen. Dat is wat we missen, leven als een gelijke burger.”
De media als wapen
Artino is zelf opgegroeid in een familie die gelinkt was aan die van Assad, de Alawi. Hij komt dus uit hetzelfde religieuze en politieke nest. “Ik kon er voordeel uit halen, want mijn familie is inderdaad een van de pro-regimetakken en van dezelfde religieuze groep. Maar ik wil geen volger zijn. Als je de rij ziet, moet je erop wijzen en het proberen te veranderen.”
“Het probleem is dat we bang zijn. Als je de moed hebt om te zeggen “ga eens in de rij staan”, kan de man zijn wapen nemen en je neerschieten of je in de gevangenis laten gooien. En niemand zal weten waar je bent. Ik was een van de mensen die zei “nee, genoeg”. Maar onze straf was dat we bekogeld of opgesloten werden en verdwenen. Ik verloor twee van mijn beste vrienden, een burgerrechtenactivist en een tandarts. Het regime arresteerde hen en folterde hen dood in de gevangenis.”
“Een man met de juiste banden kan je zomaar gevangen zetten of neerschieten.”
Artino vertelt in het station complexloos over zijn verleden. Hij geeft een zelfbewuste indruk, hij weet perfect waar hij zijn leven aan heeft gewijd en voelt dat het goed is. “Toen de revolutie startte, moest je een kant kiezen, die van de dictator of het volk. Tegen het regime kan je op verschillende manieren strijden. In medische teams, maar daarin had ik geen ervaring. In een gewapende groepering, maar dat weigerde ik omdat het me tegen de borst stuitte. Dus koos ik de media.”
“Als oorlogsfotograaf was het leven moeilijk want je moet in riskante posities komen om het juiste beeld te laten zien. Ik bracht mezelf in de problemen en raakte vaak gewond of vergiftigd tijdens gasaanvallen. Maar toen ik zag dat mijn foto’s gepubliceerd werden via Reuters over de hele wereld wist ik dat ik iets goeds had gedaan. Ik maakte een verschil, zelfs op kleine schaal is dat belangrijk. Nu probeer ik via seminaries de boodschap te verspreiden.”
Vredevolle revolutie
Artino blijft zeer bescheiden, nochtans is wat hij verwezenlijkt heeft niet iedereen gegeven. “Ik ben vrijwilliger bij “The Syria Campaign”. We voeren campagnes voor Syrische ngo’s en geven steun aan het volk, we helpen hen met hun communicatie. We hebben niet alleen met Reuters links, maar ook met veel internationale nieuwskanalen zoals The Washington Post, The New York Times, ABC, BBC.
We hebben die contacten, dus proberen we te laten zien wat er gebeurt in Syrië. Want westerse mensen weten niets van wat er gebeurt achter de oorlog. Ze zien alleen oorlog en extremisten, wij proberen te vertellen dat er meer is dan geweld in Syrië. Er zijn er die een vredevolle revolutie willen. Het is erg belangrijk voor hen om te weten dat andere mensen hen steunen.”
“Westerse mensen weten niets van wat er gebeurt achter de oorlog.”
Als je bedenkt waar Artino vandaan komt, is hij een heel stuk gezakt op de ‘sociale ladder’. “Ik dacht nooit dat ik vluchteling zou worden. Ik was Sales Supervisor bij Apple in mijn thuisland, dus mijn leven zat goed. Financieel, maar ook sociaal. Nu ben ik hier maar een vluchteling. Ik probeer mijn weg te vinden naar werk en de taal te leren, maar dat is moeilijk op mijn leeftijd. Ik probeer hier mijn studie Fotografie verder te zetten. En bewustzijn te verspreiden over wat er gebeurt.”
Zeg ‘Syriër’, niet ‘Mohammed’
Artino heeft nu geen job, maar hij blijft niet bij de pakken zitten. Dat ligt niet in zijn karakter. “Momenteel ben ik enkel vrijwilliger, ik kan nog niet voltijds werken door mijn medische situatie, ik doe nog fysio voor mijn knie omdat mijn knieschijf vervangen is na al mijn verwondingen. Het probleem is om elke dag op de trein te stappen. Dat is heel moeilijk want ik kan geen lange afstanden lopen. Maar dat betekent niet dat ik thuis blijf.”
Uiteraard komt zijn probleem tijdens de zoektocht naar werk vaak uit op de moeilijke tegenstellingen als je van cultuur verandert. “Ik zag tot nu toe geen enkel racistisch voorval en ik ben hier sinds november 2015, een jaar en vijf maanden. Maar ik heb de vrees in de blik van de mensen wel gezien als ze horen dat je een moslimnaam hebt. Het probleem is niet dat ik zeg ‘Syriër’ maar ‘Mohammed Abdullah’, mijn echte naam, is moeilijker. Ik laat mezelf al negentien jaar ‘Artino’ noemen. Lang voor ik hierheen kwam. Ik zie er niet uit als een moslim, maar als ik ga solliciteren moet ik mijn officiële naam wel gebruiken, dan denken ze bij ‘Mohammed”: “oh mijn god, wat gaat er nu gebeuren?’
“Ik heb hier bij Apple gesolliciteerd, helaas was er op dat moment geen vacature. Maar de CEO van Apple had een gesprek met mij en zei dat ik “heel veel ervaring” had. Mijn naam staat op een wachtlijst. Ik heb ook gesolliciteerd voor freelancefotografie, maar ik ben nog aan het wachten. Het probleem is dat ik de taal nog aan het leren ben. Ik ben niet dom, maar het is moeilijk door mijn Post Traumatic Stress Disorder (PTSD). Het schaadt het proces van leren. Het is moeilijk om te focussen, dat is lastig als je een nieuwe taal wil leren. Ik kan Nederlands verstaan als het niet in een dialect is.”
Genoeg van depressies
Toch zal je de vrolijke Artino op de bank in het Centraal Station nooit horen klagen. “Om eerlijk te zijn heb ik het goed. Ik heb sinds een jaar een Antwerpse vriendin met wie ik samenleef en alles deel. We houden beiden van Metal en Rock en we zijn allebei atheïst. Ze heeft een zoon die ik nu ook als de mijne beschouw.”
“Ik wil hier niet leven als vluchteling. Ik wil geven wat ik heb vanuit mijn ervaring en wat ik ken aan deze maatschappij. Ik moet hier iets goed doen omdat ze mij verwelkomd heeft met open hart. Ten tweede moet je altijd zelf iets ondernemen, je moet niet zitten wachten op geld van het OCMW ofzo. Je moet jezelf verbeteren. We kwamen naar Europa voor een beter leven, en leven is niet zitten wachten op geld. Ik wil werken en mijn best doen, mezelf verbeteren.”
“Je moet niet zitten wachten op geld van het OCMW. Ik wil werken.”
Als we die kans hadden in ons thuisland, waren we er nooit vertrokken. Maar het probleem startte met de corruptie veertig jaar geleden en eindigde met de algemene controle van de Veiligheidsdienst. Iedereen die gelinkt is aan de overheid, loopt met een geweer over zijn schouder. Dezer dagen zijn er alleen maar bombardementen en oorlog. Als de oorlog en daarna de corruptie stopt, kunnen we onze samenleving opbouwen als elke andere. We willen niets meer dan iedere andere mens ter wereld.
Ghandi zei: ‘Jij kan de verandering zijn die je wil zien in de wereld.’ Je wil de straat proper zien? Begin bij jezelf: ruim de straat op. Als je wil dat mensen stoppen met roken, stop dan zelf eerst met roken. En dwing anderen niet om te stoppen met roken.”
Als er een ding opvalt, is het dat Artino doorheen heel zijn verhaal er enorm gelukkig blijft uitzien. Hij straalt positiviteit uit, ondanks zijn lugubere verhalen. “Ik heb genoeg van depressies. Ik wil een leven vinden. Er zijn veel trieste dingen in de wereld, maar als je ze niet tegemoet treedt met een gelukkig aangezicht zal je heel je leven miserabel zijn. (lacht)”
Geschreven door: Andreas Rotty
Foto door: Andreas Rotty
(Burger)Initiatief: https://thesyriacampaign.org
